De groene oogkleur bij mensen
Men krijgt steeds meer de drang om zich te onderscheiden van elkaar. Je verft je haar een ander kleurtje, je gaat een keer onder de zonnebank of je maakt gebruik van kleurlenzen. De ogen vallen altijd als eerst op als je iemand ziet. Het is niet alleen de kleur van de ogen, ook de vorm en stand van de ogen trekt iemands aandacht snel. De groene oogkleur bij mensen is één van de meest bijzondere oogkleur die er is. Hoe kan dat eigenlijk? Waarom is deze oogkleur zo bijzonder en is het leuk om ook eens een keer met groene ogen door het leven te gaan?
Zijn groene ogen echt zeldzaam?
Je vraagt je misschien af hoe zeldzaam deze groene ogen eigenlijk zijn? Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 2% van alle mensen op de wereld de groene oogkleur heeft. Dit is een zeer klein percentage. De meeste mensen op de wereld hebben bruine ogen. De bruine oogkleur is dus de dominante oogkleur. Op de tweede plek vinden we de hazelkleur. Deze kleur is een beetje bruinig, maar is net iets lichter. Ook de blauwe oogkleur komt relatief vaak voor.
- Bruine ogen komen het meest voor op de wereld;
- Hazelkleurige ogen zijn ook veelvoorkomend;
- Blauwe ogen komen met name voor in bepaalde landen;
- Groene ogen zijn zeldzaam.
De groene oogkleur komt met name voor in het noorden en noord-westen van Europa. Ook in het noord-oosten van Europa (Estland, Letland, Litouwen, Wit-Rusland) komt de groene oogkleur vrij vaak voor. De groene oogkleur komt met name voor bij mensen met een lichte haarkleur. De blonde en rode haarkleur wordt vaak gelinkt aan het hebben van groene ogen.
Het ontstaan van de groene oogkleur
Waarom is er eigenlijk zoveel verschil in oogkleur bij de mensheid? Waarom heeft niet iedereen de standaad bruine oogkleur? De mens is wat dat betreft vrij uniek in de dierenwereld. De lichte oogkleuren zijn relatief nieuw in de evolutie van de mens. Dit betekent dat de kleuren dus jonger zijn dan de bruine oogkleur. De nieuwe lichte oogkleuren zijn ontstaan doordat er een mutatie heeft plaatsgevonden in het genenpallet van de mens. Deze genen hebben het overleefd waardoor we tegenwoordig nogsteeds mensen zien met groene en blauwe ogen.
De groene en de blauwe oogkleur: pigment
Alles draait namelijk om het type en de hoeveelheid pigment dat in het epitheel zit van het oog. Groene ogen bevatten relatief veel feomelanine. Dit is een rood tot geelachtig pigment dat zeldzaam en bijzonder is bij diersoorten. Er zijn een aantal diersoorten die ook dit type pigment hebben. Je moet dan denken aan katten, vogels en honden. Het ontstaan van feomelanine bij de mensheid is relatief nieuw. Mensen met rood hoofdhaar hebben ook veel feomelanine in het haar. Aangezien we weten dat feomelanine een rood / geel achtige substantie is, is het natuurlijk niet verwonderlijk dat roodharigen dit pigment veel in het haar hebben.
De blauwe oogkleur komt tot stand als er erg weinig pigment in het epitheel zit. Dit type pigment wordt eumelanine genoemd. Hoe meer eumelanine in het epitheel zit, hoe donkerder de ogen worden (bruine oogkleur). Mensen met een zeer grote hoeveelheid eumelanine hebben donkerbruine tot zwarte ogen. Dit type oogkleur komt met name voor in Afrika en Azië. Mensen met blauwe ogen hebben zeer weinig eumelanine in het oog. Ook baby's hebben vaak blauwe ogen. Dit kan op den duur, naarmate het pigment zich ontwikkelt, veranderen naar een donkere oogkleur.
In welke landen wonen mensen met groene ogen?
Zoals eerder vermeld wonen er vooral mensen met groene ogen in Europa. Groene ogen zijn ook te zien in het midden-oosten. Je moet dan denken aan landsdelen binnen Afghanistan, Pakistan en Syrië. Ook komen groene ogen voor in Turkije, Israël en Kyrgizië. Verruit de meeste groene ogen zijn te vinden in Nederland, Noorwegen, Denemarken, Duitsland, Engeland, Schotland en IJsland. In deze landen komt de rode haarkleur ook (relatief) vaak voor. De combinatie rood hoofdhaar en groene ogen is een logische en veelvoorkomende combinatie.
Verschillende oogkleuren
Blauwe ogen lijken misschien wel allemaal erg veel op elkaar. Ook bruine ogen lijken vaak allemaal hetzelfde. De groene oogkleur is anders en uniek. Deze oogkleur kan per persoon juist heel erg verschillen. Dit heeft te maken met het mixen van eumelanine met feomelanine. Mensen met alleen maar feomelanine (ook wel lipochroom genoemd) lijken gelige ogen te hebben. Deze ''zandkleur'' komt met name voor bij mensen met knalrood haar. De gelige oogkleur wordt ook wel de kleur amber genoemd. Mensen met groene ogen hebben naast feomelanine ook een beetje eumelanine in het oog. Mensen met veel eumelanine (en feomelanine) hebben vrij donkergroene ogen. Wanneer er maar een klein beetje eumelanine in het oog zit verwerkt, lijken dat ogen juist lichtgroen. Blauwe ogen hebben geen feomelanine. In het volgend overzicht is te lezen hoe de pigmentsoorten zich verhouden per oogkleur:
- Blauwe en grijze oogkleur: bijna geen eumelanine en geen feomelanine
- Bruine oogkleur: veel eumelanine en geen feomelanine (de meest dominante oogkleur op de wereld)
- Groene oogkleur: bijna geen eumelanine en matig veel feomelanine
- Amber oogkleur: bijna geen eumelanine en veel feomelanine (de meest zeldzame oogkleur op de wereld)
Krijgt mijn kind groene ogen?
Wellicht wil je graag weten of jouw kinderen groene ogen krijgen? De kleur van de ogen wordt bepaald aan de hand van genen. Dit geldt tevens voor de vorm van de neus, de lichaamslengte, je haarkleur en alle andere lichaamskenmerken. De groene oogkleur komt het meest voor bij mensen wiens ouders lichte oogkleuren hebben. Als beide ouders blauwe, groen of blauw en groene ogen hebben is de kans het grootst dat het kind ook de groene oogkleur krijgt. Wanneer er bruine ogen in het spel zijn, dan zal de kans ook drastisch kleiner worden dat er een kind wordt geboren met groene ogen.
In de Griekse en Chinese mythologie hebben de goden groene ogen
Bekende mensen met groene ogen
Zoals we weten komt de groene oogkleur bijna niet voor. Toch zijn er verrassend veel beroemdheden met deze bijzondere oogkleur. Het kan zijn dat de begeerlijke en unieke kleur mensen populairder maakt. De volgende beroemdheden hebben de groene oogkleur:
- Adele
- Emma Stone
- Angelina Jolie
- Kate Middleton
- Tom Cruise
- Lady Gaga
- Kristen Stewart
Groene ogen komen statistisch minder vaak voor bij mannen dan bij vrouwen. De rode haarkleur komt ook minder vaak voor bij mannen. De combinantie rood haar en groene ogen is dus een uiterst zeldzaam bij de man. Een bekende man met deze kenmerken is bijvoorbeeld Rupert Grint, beter bekend als Ron Weasley in de Harry Potter series.
Groene ogen en pijnverwerking
Wist je dat groene ogen (en lichte ogen in het algemeen) zorgt voor minder pijn ervaring? Mensen met lichte ogen moeten vaak ook meer pijnstillers slikken om de pijn te doen laten verdwijnen. Ook mensen met rood haar kunnen doorgaans beter pijn weerstaan, maar hebben ook meer pijnstillers nodig. Daarnaast is naar voren gekomen dat mensen met bruine ogen vaker last hebben van angst en meer pijn ervaren bij de bevalling van een kind. Het is uiteraard speculatief om te zeggen dat oogkleur de pijnervaring beïnvloed. Ook de hoeveelheid mensen die meededen aan het onderzoek die tot deze conclusies kwam was vrij laag. Hierdoor is het lastig juiste conclusies te trekken. Toch is er wel een relatie gevonden. Waarom er een relatie lijkt te bestaan is nog niet duidelijk.
